Fontanna Neptuna w Gdańsku to jeden z najcenniejszych zabytków Pomorza, będący symbolem morskiej potęgi miasta. Zlokalizowana przy Długim Targu 4, przed Dworem Artusa, od ponad 400 lat zachwyca mieszkańców i turystów swoim majestatycznym pięknem.
„Fontanna Neptuna stanowi nie tylko ozdobę miasta, ale przede wszystkim jest świadectwem świetności dawnego Gdańska” – prof. Andrzej Januszajtis, historyk Gdańska
Fontanna Neptuna jako symbol Gdańska
Fontanna Neptuna jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Gdańska. Usytuowana w najbardziej reprezentacyjnej części miasta, przed fasadą Dworu Artusa i Ratusza Głównego Miasta, stała się symbolem związku Gdańska z morzem. To największy historyczny posąg na całym wybrzeżu Bałtyku, przedstawiający boga morza.
„Fontanna studnia Neptuna to nie tylko zabytek, ale żywy symbol miasta, przy którym codziennie fotografują się turyści z całego świata” – przewodnik miejski, 2023
Historia fontanny Neptuna
Powstanie fontanny datuje się na lata 1611-1613, gdy Gdańsk przeżywał swój złoty wiek. Rada Miasta zleciła jej wykonanie najlepszym ówczesnym artystom:
- Projekt: Abraham van den Blocke
- Wykonanie figury: Piotr Husen
- Pierwsze uruchomienie: 9 października 1633 roku
Historia powstania fontanny morskiego władcy
Fontanna Neptuna, początkowo nazywana „fontanną boga mórz”, powstała w latach 1611-1615 jako reprezentacyjny pomnik Gdańska. Rada miasta z burmistrzem na czele zleciła jej wykonanie wybitnym artystom:
- Projekt całości: Abraham van den Blocke
- Wykonanie czaszy: warsztat kamieniarski Blocke
- Trzon i podstawa: gdańscy mistrzowie
- Figura Neptuna z trójzębem: Piotr Husen
- Krata zabezpieczająca: mistrz Peter Kramer
Początki fontanny
Pomysłodawcą był ówczesny burmistrz miasta Bartłomiej Schachmann. Projekt fontanny został zlecony w 1549 roku, a fontanna została ostatecznie zaprojektowana przez Abrahama van den Blocke. Pierwotnie fontanna miała być zasilana wodą z potoku Siedleckiego.
„Fontanna na Długim Targu stanowi doskonały przykład manierystycznej sztuki początku XVII wieku” – fragment z kronik miejskich, 1633
Materiały i konstrukcja
- Posąg: brąz patynowany
- Czasza: gotlandzki wapień
- Trzon: marmur karraryjski
- Podstawa: lokalne kamienie
- Herby miasta: pozłacany brąz
Konstrukcja i detale
- Waga posągu: dokładnie 650 kg
- Głowa Neptuna wzorowana na wizerunku Marka Aureliusza
- Konie morskie zdobiące czaszę fontanny
- Nowoczesny system uzdatniania wody (zainstalowany 2011-2012)
Legenda o złotej wodzie
Według jednej z gdańskich legend to właśnie Neptun przyczynił się do powstania słynnej gdańskiej nalewki Goldwasser. Gdy uderzył trójzębem w wodę, na jej powierzchni pojawiły się złote drobinki. Ten ziołowy likier stał się symbolem miasta, a bogaci kupcy często wrzucali do fontanny złote monety na szczęście, które odtąd zdobią swym blaskiem wspaniały zabytek.
Inne legendy związane z fontanną
- Opowieść o nocnych spacerach Neptuna
- Historia o zakochanych, którzy przy fontannie składali przysięgi
- Legenda o magicznej mocy wody z fontanny
Architektura i symbolika
Fontanna Neptuna reprezentuje styl manierystyczny z elementami wczesnego baroku.
Wymiary i specyfikacja techniczna:
- Wysokość: 11,5 metra
- Materiał figury: brąz
- Waga posągu: około 650 kg
„To jedyna fontanna w Polsce z tak bogatym programem ikonograficznym” – dr Maria Bogucka, „Życie codzienne w Gdańsku”
Chronologia i renowacje
- 1611: początek budowy
- 1615: ukończenie czaszy
- 1633: uruchomienie fontanny
- 1729: renowacja Schachmanna
- 1757: pierwsza udokumentowana renowacja
- 1927-1928: gruntowna konserwacja
- 1954: powojenna odbudowa
- 2011-2012: kompleksowa restauracja
Remont 2011-2012
Od września 2011 do kwietnia 2012 przeprowadzono gruntowny remont fontanny, który obejmował:
- Instalację nowoczesnego systemu uzdatniania wody
- Renowację czaszy fontanny
- Konserwację posągu
- Modernizację systemu wodnego
Międzynarodowe uznanie
W 2004 roku miniatura fontanny Neptuna stanęła w parku Mini-Europa w Brukseli, gdzie reprezentuje Gdańsk wśród najważniejszych europejskich zabytków.
Szczegółowy opis techniczny
Elementy składowe fontanny:
- Posąg Neptuna
- Materiał: brąz
- Wysokość: 2,5 m
- Atrybut: trójząb
- Czasza fontanny
- Materiał: wapień gotlandzki
- Średnica: 3,5 m
- Zdobienia: morskie motywy
- Trzon konstrukcji
- Materiał: marmur
- Wysokość: 3 m
- Herby: pozłacane emblematy miasta
Praktyczne informacje dla zwiedzających
- Lokalizacja: Długi Targ 4, 80-828 Gdańsk
- Dojazd: Tramwaje 2, 3, 6, 8, 9 – przystanek „Brama Wyżynna”
- Najbliższe atrakcje:
- Dwór Artusa (0 m)
- Ratusz Głównego Miasta (50 m)
- Złota Brama (300 m)
Praktyczne informacje dla fotografujących
Najlepsze ujęcia
- O wschodzie słońca: najmniej turystów
- Podczas iluminacji wieczornej
- Z perspektywy Długiego Targu
- Z tłem Dworu Artusa i Ratusza
Popularne kadry
- Całość fontanny z posągiem
- Detal głowy Neptuna
- Konie morskie na czaszy
- Panorama z całym otoczeniem
FAQ
- Czy fontanna działa przez cały rok?
- W sezonie letnim (kwiecień-październik)
- W okresie zimowym jest zabezpieczana
- Kiedy najlepiej fotografować fontannę?
- Wczesny poranek: najmniej turystów
- Zachód słońca: najlepsze światło
- Iluminacja nocna: efektowne zdjęcia
Źródła i bibliografia
- Januszajtis A., „Gdańskie zegary, dzwony i karyliony”, Gdańsk 2003
- Bogucka M., „Życie codzienne w Gdańsku XVI-XVII wieku”, Warszawa 1967
- Dokumentacja konserwatorska Fontanny Neptuna, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska
- Kronika miasta Gdańska, zbiory Biblioteki PAN
Słowa kluczowe: fontanna gdańsk, neptun gdańsk, fontanna neptuna długi targ, pomnik neptuna, dwór artusa gdańsk, abraham van den blocke gdańsk, posąg neptuna, trójząb neptuna, ratusz głównego miasta, goldwasser gdańsk, burmistrz schachmanna, marmurowa fontanna, ocean, czasza fontanny, herby gdańska, likier gdański, fontanna neptuna w gdańsku, neptuna na długim targu, fontanna studnia neptuna, symbol związku gdańska z morzem, park mini-europa Bruksela, posąg boga morza, system uzdatniania wody, legenda o Goldwasser, konie morskie fontanny
Ostatnia aktualizacja: 09.11.2024
Ten artykuł jest regularnie aktualizowany, aby zawierał najbardziej aktualne informacje dla odwiedzających.
